Ενδοδοντική θεραπεία σε νεογιλό κυνόδοντα της άνω γνάθου με ιδιαίτερη μορφολογία της πολφικής κοιλότητας. Παρουσίαση περιστατικού και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας

Τσιούμα Ο.*, Γυφτοδήμου Α.*, Τζανετάκης Γ.**

* Χειρουργός Οδοντίατρος

** Επίκουρος Καθηγητής, Εργαστήριο Ενδοδοντίας, Οδοντιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

 

Η Εργασία ανακοινώθηκε στο 23ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ενδοδοντίας, Θεσσαλονίκη, 2020

 

Τα νεογιλά δόντια είναι δυνατό να εμφανίζουν διάφορες διακυμάνσεις όσον αφορά στη μορφή, στη δομή και στο μέγεθος τους. Οι μορφολογικές τους όμως παραλλαγές φαίνεται να είναι πιο σπάνιες σε σχέση με τα μόνιμα δόντια με την υψηλότερη συχνότητα αυτών να εμφανίζεται στους πρώτους νεογιλούς γομφίους. Η εμφάνιση ανατομικών παραλλαγών στους νεογιλούς κυνόδοντες θεωρείται σπάνια, ενώ όταν αυτές εμφανιστούν, σχετίζονται κυρίως με την ανεύρεση δύο ριζικών σωλήνων ή ριζών καθώς και με μορφολογία dens in dente.

Σκοπός της εργασίας είναι η περιγραφή ενός περιστατικού νεογιλού κυνόδοντα σε ενήλικα ασθενή που θεραπεύθηκε ενδοδοντικά και ο οποίος παρουσίασε μια ιδιαίτερη ανατομία με δύο ξεχωριστά στόμια ριζικών σωλήνων. Οι δύο ριζικοί σωλήνες ενώνονταν στο μέσο τριτημόριο και κατέληγαν σε κοινό τρήμα. Η μηχανική επεξεργασία έλαβε χώρα με εργαλεία χειρός στα αρχικά στάδια και με μηχανοκινούμενα εργαλεία στα τελικά στάδια. Η χημική επεξεργασία έλαβε χώρα με τη χρήση NaOCl 2.5% ενώ η έμφραξη των ριζικών σωλήνων έγινε με την τεχνική θερμοπλαστικοποίησης της γουταπέρκας. Αξιοσημείωτη είναι η κλινική παρατήρηση της δυσκολίας κατά την μηχανική επεξεργασία λόγω της σκληρότητας των τοιχωμάτων της οδοντίνης.

Συμπερασματικά, η ενδοδοντική θεραπεία του νεογιλού κυνόδοντα με την ασυνήθη μορφολογία ήταν εφικτή. Ασυνήθεις μορφολογίες είναι δυνατό να εμφανισθούν και σε νεογιλά δόντια στα οποία απαιτείται η διενέργεια ενδοδοντικής θεραπείας. Για το λόγο αυτό, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή τόσο κατά τον ακτινογραφικό έλεγχο όσο και μετά την διάνοιξη του μυλικού θαλάμου με σκοπό την πλήρη διερεύνηση της ανατομίας της πολφικής κοιλότητας.

 

Λέξεις ευρετηρίου: νεογιλά δόντια, νεογιλός κυνόδοντας, ανατομική παραλλαγή, ενδοδοντική θεραπεία

 

Endodontic treatment of a maxillary primary canine with a rare internal anatomy. Case report and literature review

Tsiouma O., Gyftodimou A., Tzanetakis G.

 

Internal dental anatomy is subject to significant variation in both primary and permanent dentitions. Nevertheless, morphological variations occur less frequently in primary teeth than in their permanent counterparts. The presence of additional roots or root canals in primary teeth is considered a rare variation and is more common in the first primary molars. Primary maxillary canines usually have a single triangular-shaped root with one large root canal. However, a few cases of primary maxillary canines with 2 or 3 roots, numerous accessory root canals and dens in dente morphology have been reported in the literature. The exact etiology of these abnormalities is unknown, as both genetic and environmental factors are considered responsible for their development.

The present case report describes a rare case of a primary maxillary canine with two root canals in a Caucasian adult male patient and its endodontic treatment. The canine was single-rooted and the two root canals arose from two separated orifices, then joined in the middle third of the root and finally terminated in a common apical foramen. The mechanical preparation initially took place by using hand files and then rotary NiTi instruments, while 2.5% sodium hypochlorite (NaOCl) solution was used for root canal irrigation. Root canals obturation was performed using a thermomechanical gutta-percha compaction technique. It should be noted that the mechanical preparation was challenging due to partial calcification of the root canal system.

In conclusion, endodontic treatment of the primary maxillary canine with the unusual morphology was feasible. Clinicians should be always aware that morphological variations can occur in primary teeth and so, particular attention is required both during the radiographic examination and after access cavity preparation, to fully investigate the anatomy of the pulp cavity.

 

Keywords: primary teeth, primary canine, anatomic variation, endodontic treatment

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα νεογιλά δόντια σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατό να εμφανίζουν παραλλαγές όσον αφορά στη μορφή, στη δομή και στο μέγεθος τους[1]. Οι μορφολογικές τους παραλλαγές όμως φαίνεται να είναι πιο σπάνιες από ότι στα μόνιμα δόντια[2]. Είναι λίγες αριθμητικά οι εργασίες στη διεθνή βιβλιογραφία που έχουν μελετήσει την μορφολογία των νεογιλών δοντιών[1]. Η παρουσία υπεράριθμων ριζών ή και ριζικών σωλήνων θεωρείται σπάνια παραλλαγή και είναι πιο συχνή στους πρώτους νεογιλούς γομφίους[3]. Οι νεογιλοί κυνόδοντες της άνω γνάθου αναφέρεται ότι έχουν συνήθως μία ρίζα τριγωνικού σχήματος με ένα ριζικό σωλήνα[4]. Ωστόσο έχουν αναφερθεί και σπάνιες περιπτώσεις άνω νεογιλών κυνοδόντων οι οποίοι μπορεί να έχουν 2 ή 3 ρίζες, πολυάριθμους παράπλευρους ριζικούς σωλήνες ή να εμφανίζουν μορφολογία dens in dente[1],[5].

Η ακριβής αιτιολογία αυτών των ανατομικών παραλλαγών παραμένει άγνωστη, καθώς για την ανάπτυξή τους υποστηρίζεται ότι μπορεί να ευθύνονται τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες[6]. Σε περίπτωση μη ύπαρξης κάποιας πύλης εισόδου του μικροβιακού παράγοντα (τερηδόνα, οδοντικό τραύμα), τα δόντια αυτά παραμένουν ασυμπτωματικά και συνήθως ανακαλύπτονται τυχαία κατά τον κλινικό και ακτινογραφικό έλεγχο του οδοντικού φραγμού6. Σε περίπτωση όμως εμφάνισης παθολογίας ή όταν απαιτείται αποκατάσταση της μύλης του δοντιού μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια ενδοδοντικής θεραπείας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, κατά την εκτέλεση της ενδοδοντικής θεραπείας μπορεί να παρουσιαστούν σημαντικές δυσκολίες που αφορούν τόσο στη διάνοιξη όσο και στη χημικομηχανική επεξεργασία και σχετίζονται κυρίως με τη διαφορά διαστάσεων που παρατηρείται μεταξύ νεογιλών και μονίμων δοντιών5. Στις περιπτώσεις δε που παρατηρούνται και ιδιαιτερότητες στη εσωτερική μορφολογία των νεογιλών δοντιών, ο βαθμός δυσκολίας των περιστατικών αυτών αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

Εφόσον όμως χρειαστεί, η ενδοδοντική θεραπεία νεογιλών δοντιών αποτελεί μια εφικτή και αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή αρκεί να τηρούνται ορισμένες προϋποθέσεις τόσο κλινικά όσο και ακτινογραφικά. Αυτές σχετίζονται κυρίως με τη δυνατότητα αποκατάστασης του δοντιού και τη μη ύπαρξη εκτεταμένης απορρόφησης των ριζών[7]. Έτσι το δόντι μπορεί να παραμείνει μακροχρόνια στο φραγμό, χωρίς κινητικότητα, εφόσον αποκατασταθεί αποτελεσματικά, είτε προσθετικά είτε επανορθωτικά.

Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση ενός σπάνιου περιστατικού νεογιλού κυνόδοντα σε ενήλικα ασθενή που θεραπεύθηκε ενδοδοντικά και ο οποίος παρουσίασε μια ιδιαίτερη ανατομία με δύο στόμια ριζικών σωλήνων και κοινό τρήμα καθώς και η κριτική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που σχετίζεται με τις πιθανές ανατομικές παραλλαγές που είναι πιθανό να εμφανιστούν στην περίπτωση αυτή.

 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

Άνδρας ασθενής ηλικίας 32 ετών παραπέμφθηκε για αξιολόγηση και ενδοδοντική θεραπεία στον δεξιό νεογιλό κυνόδοντα της άνω γνάθου (#53). Το ιατρικό ιστορικό του ασθενή ήταν ελεύθερο. Κατά την ενδοστοματική κλινική εξέταση διαπιστώθηκε φυσιολογική εξωτερική μορφολογία και μέγεθος της μύλης του άνω νεογιλού κυνόδοντα, παρατηρήθηκε όμως απουσία του άνω δεξιού μόνιμου κυνόδοντα (#13) σε μια κατά τα άλλα φυσιολογική μόνιμη οδοντοφυΐα. Ο ακτινολογικός έλεγχος με τη λήψη 2 οπισθοφατνιακών ακτινογραφιών με διαφορετική οριζόντια γωνία λήψης δεν αποκάλυψε ασυνήθη μορφολογία του νεογιλού κυνόδοντα, ο οποίος φάνηκε να έχει μία τριγωνικού σχήματος ρίζα χωρίς όμως να είναι εμφανής η ύπαρξη ριζικού σωλήνα. Αποκάλυψε ωστόσο τον έγκλειστο μόνιμο κυνόδοντα (Εικ.1Α,Β) με μη σωστή φορά ανατολής ως αιτία του εγκλεισμού του. Κατά τη λήψη του οδοντιατρικού ιστορικού, ο ασθενής ανέφερε ότι ήταν αρνητικός στο ενδεχόμενο να προβεί σε χειρουργική αποκάλυψη και στη συνέχεια σε ορθοδοντική ανατολή του εγκλείστου μονίμου κυνόδοντα διότι δεν τον ενοχλούσε η παρουσία του νεογιλού κυνόδοντα στο φραγμό. Ανέφερε επίσης χαρακτηριστικά ότι δεν το θεωρούσε απαραίτητο από τη στιγμή που ο παραπέμπων και προσωπικός του οδοντίατρος τον είχε διαβεβαιώσει ότι μπορούσε να αποκαταστήσει προσθετικά το νεογιλό κυνόδοντα εξασφαλίζοντάς του μορφολογία μονίμου αφού στην περιοχή ήταν επιβεβλημένη και η προσθετική αποκατάσταση του άνω δεξιού πλαγίου τομέα.

Εικόνα 1: Αρχικό οπισθοφατνιακό ακτινογραφήμα στην περιοχή του #53 (Α) με ορθή γωνία λήψης, (Β) με εγγύς γωνία λήψης.

 

Ο παραπέμπων οδοντίατρος είχε ήδη προβεί σε προσπάθεια ανεπιτυχούς όμως διάνοιξης του νεογιλού κυνόδοντα. Η ανεπιτυχής προσπάθεια οφειλόταν στην εκτεταμένη ενασβεστίωση του μυλικού θαλάμου του δοντιού καθώς και του αυχενικού τριτημορίου των ριζικών σωλήνων. Μετά την εφαρμογή τοπικής αναισθησίας και την απομόνωση του δοντιού ακολούθησε η αφαίρεση του προσωρινού εμφρακτικού υλικού που είχε τοποθετηθεί από τον οδοντίατρο και η επισκόπηση της ήδη διανοιγμένης κοιλότητας με οπτικό μικροσκόπιο κάτω από υψηλή μεγέθυνση (Εικ.2Α). Τα τοιχώματα της κοιλότητας ομαλοποιήθηκαν με μικρές στρογγύλες φρέζες χαμηλών στροφών με τις οποίες επιχειρήθηκε ελάχιστη περαιτέρω διάνοιξη στις περιοχές όπου παρατηρούνταν τα χαρακτηριστικά λευκά σημεία (white spots) ως βασικές ενδείξεις των θέσεων των στομίων των ριζικών σωλήνων. Μετά την εντόπιση των παραπάνω σημείων, ρίνες C #06 (Dentsply Maillefer, Balaigues Switzerland) χρησιμοποιήθηκαν για την αρχική διαπραγμάτευση του αυχενικού τριτημορίου των ριζικών σωλήνων και την διευκόλυνση της εισόδου των επόμενων μικροεργαλείων στους ριζικούς σωλήνες. Κατά την παραπάνω διαδικασία διαπιστώθηκε η ύπαρξη δύο ξεχωριστών στομίων, τα οποία διαχωρίζονταν σαφώς μεταξύ τους από ευρύ και συμπαγές τμήμα οδοντίνης. Η ακρορριζική διαβατότητα των σωλήνων επιβεβαιώθηκε με ρίνη Κ #08 (Εικ. 2Β). Οι 2 ριζικοί σωλήνες ξεκινούσαν από διαφορετικά στόμια, ενώνονταν στην συνέχεια στο μέσο τριτημόριο της ρίζας σχηματίζοντας έναν κοινό σωλήνα και καταλήγοντας σε κοινό ακρορριζικό τρήμα. Ο υπολογισμός του μήκους εργασίας έγινε με συσκευή εντοπισμού του ακρορριζίου (Root Zx, Morita, USA), επιβεβαιώθηκε με την λήψη ενδιάμεσου ακτινογραφήματος με ρίνες Κ (Εικ. 2Γ) και το οποίο καθορίστηκε στα 15mm με σημείο αναφοράς το υψηλότερο σημείο της μύλης του δοντιού. Ακολούθησε η μηχανική επεξεργασία με εργαλεία χειρός στα αρχικά στάδια και με μηχανοκινούμενα εργαλεία νικελίου τιτανίου (NiTi) στα τελικά στάδια της μορφοποίηση των ριζικών σωλήνων (Εικ.3Α). Αξιοσημείωτη είναι η κλινική παρατήρηση της δυσκολίας κατά την μηχανική επεξεργασία λόγω της σκληρότητας των τοιχωμάτων της οδοντίνης. Η χημική επεξεργασία έλαβε χώρα με τη χρήση υποχλωριώδους νατρίου (NaOCl) 2.5%, ενώ η έμφραξη των ριζικών σωλήνων έγινε με εφαρμογή θερμής τεχνικής. Η αξιολόγηση της έμφραξης των ριζικών σωλήνων πραγματοποιήθηκε με την λήψη της προτελικού και του τελικού οπισθοφατνιακού ακτινογραφήματος (Εικ.3Β,Γ,Δ). Ο ασθενής παραπέμφθηκε για τελική αποκατάσταση ενώ η κλινική του επανεξέταση από τον παραπέμποντα οδοντίατρο τεκμηρίωσε την καλή πορεία του περιστατικού.

 

 

Εικόνα 2: Α. Επισκόπηση της κοιλότητας πρόσβασης μετά τη βελτίωση της διάνοιξης του μυλικού θαλάμου, Β. Έλεγχος διαβατότητας των ριζικών σωλήνων με ρίνες Κ #08, Γ. Ενδιάμεσο ακτινογραφήμα για επιβεβαίωση του μήκους εργασίας.

 

 

 

Εικόνα 3: Α. Εικόνα των στομίων των ριζικών σωλήνων στο ύψος του μυλικού θαλάμου μετά την ολοκλήρωση της χημικομηχανικής επεξεργασία, (Β). Προτελικό ακτινογράφημα με τον ένα από τους κώνους γουταπέρκας στο μήκος εργασίας λόγω της ένωσης των ριζικών σωλήνων,
(Γ) Κλινική εικόνα της έμφραξης των στομίων των ριζικών σωλήνων, (Δ) Τελικό ακτινογράφημα.

 

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Οι νεογιλοί κυνόδοντες της άνω γνάθου έχουν εξωτερική και εσωτερική μορφολογία, η οποία μπορεί να διαφέρει από την αντίστοιχη των μονίμων κυνοδόντων[1]. Η μύλη τους είναι μικρότερη σε όλες τις διαστάσεις, εμφανίζουν αυχενική περίσφιξη και διογκωμένο γλωσσικό έπαρμα ενώ διαθέτουν συνήθως μία ρίζα με έναν ευρύ ριζικό σωλήνα1. Ωστόσο, όπως ήδη προαναφέρθηκε, στην διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί ιδιαίτερα ασυνήθεις ανατομικές παραλλαγές των άνω νεογιλών κυνοδόντων[1],[5]. Στον Πίνακα 1, έχουν καταγραφεί χρονολογικά όλες οι περιπτώσεις πολύριζων νεογιλών κυνοδόντων που έχουν αναφερθεί στην βιβλιογραφία, ενώ το συγκεκριμένο περιστατικό αποτελεί την πρώτη αναφορά νεογιλού κυνόδοντα της άνω γνάθου με 2 ριζικούς σωλήνες σε ασθενή στον Ελληνικό πληθυσμό. Από την ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, προκύπτει πως η παρουσία νεογιλών κυνοδόντων με 2 ή 3 ρίζες αποτελεί μια ιδιαίτερα σπάνια ανατομική παραλλαγή, που εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στην άνω γνάθο αρρένων ασθενών της Αφρικανικής φυλής συνήθως αμφοτερόπλευρα[8],[9],[10],[11],[12],[13],[14],[15],[16],[17],[18],[19],[20],[21],[22],[23],[24],[25],[26],[27],[28],[29]. Παρ’ όλα αυτά, από τις περιπτώσεις που έχουν αναφερθεί, πολύ λίγες είναι αυτές στις οποίες έλαβε χώρα ενδοδοντική θεραπεία του δοντιού όπως στην παρούσα περίπτωση[2],[24],[25]. Αυτό σημαίνει ότι οι κλινικοί στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν ήρθαν αντιμέτωποι με την πρόκληση της διαπραγμάτευσης ενός τόσο απαιτητικού, όσον αφορά την ανατομία, συστήματος ριζικών σωλήνων. Για το λόγο αυτό, δε μπορεί να εκτιμηθεί με ασφάλεια ο βαθμός δυσκολίας των αναφερόμενων στη βιβλιογραφία περιστατικών.

 

 

Πίνακας 1: Περιπτώσεις πολύριζων νεογιλών κυνοδόντων. Α: Άρρεν, Θ: Θήλυ, Κ.Φ.: Κατά Φύση.

 

 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ	ΕΤΟΣ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΡΙΖΩΝ	ΕΝΤΟΠΙΣΗ	ΗΛΙΚΙΑ	ΦΥΛΟ	ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ	ΙΑΤΡΙΚΟΙΣΤΟΡΙΚΟ
Takano18	1941	2	#73	9	Α	Ιαπωνική	Κ.Φ.
Kurosu et al.[19] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό 3ο Περιστατικό	1968	222	#53#63#83	888	ΘΑΑ	ΙαπωνικήΙαπωνικήΙαπωνική	Κ.Φ.Κ.Φ.Κ.Φ.
Brown[20]	1975	2	#53,63	4	Θ	-	Κ.Φ.
Yasunaga et al.[21]	1978	2	#53,63,73,83	6	Α	Ιαπωνική	Κ.Φ.
Kelly[8]	1978	2	#53,63	5	Θ	Αφρικανική	Κ.Φ.
Hata et al.[22]	1979	2	#73,83	4	Α	Ιαπωνική	Κ.Φ.
Krolls & Donahue[9]	1980	2	#53,63	5	Θ	Αφρικανική	Κ.Φ.
Chow[10]	1980	2	#53,63	5	Α	Αφρικανική	Κ.Φ.
Bryant & Bowers[23]	1982	2	#53,63,73,83	5	Α	Καυκάσια	Κ.Φ.
Bimstein &Bystrom[11]	1982	2	#53,63	5	Α	Αφρικανική	Κ.Φ.
Paulson et al.[12]	1985	2	#53,63	9	Α	Αφρικανική	Κ.Φ.
Jones &Hazelrigg[13]	1987	2	#53,63	5	Α	Αφρικανική	Κ.Φ.
Saravia[14] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό	1991	22	#53,63#53,63	4.54	ΑΑ	Αφρικανική Αφρικανική	Κ.Φ.Κ.Φ.
Hayutin & Ralstrom[15] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό	1992	22	#53,63#53,63	42	ΑΑ	Αφρικανική Αφρικανική	Κ.Φ.Κ.Φ.
Ott & Ball[16] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό 3ο Περιστατικό	1996	222	#53,63#53,63#53,63,73,83	8.558.5	ΑΑΑ	Αφρικανική Αφρικανική Αφρικανική	Κ.Φ.Κ.Φ.Κ.Φ.
Winkler &Ahmad28]	1997	2	#63	4	Θ	Ιθαγενείς Αμερικής	Κ.Φ.
Mochizuki et al.[27]	2001	2	#53,63,73,83	6.5	Α	Ιαπωνική	Κ.Φ.
Atac & Cetinguc[29] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό	2005	22	#53,63#53,63	6.56.5	ΑΑ	ΤουρκικήΤουρκική	Κ.Φ.Κ.Φ.
Orhan & Sari[25] 1ο Περιστατικό 2ο Περιστατικό 3ο Περιστατικό	2006	222	#63#53#53,63	1156	ΑΑΑ	Καυκάσια Καυκάσια Καυκάσια	Κ.Φ.Κ.Φ.Κ.Φ.
Dhanpal & King[3]	2009	2	#53,63,73,83	15	Α	Κινέζικη	Κλειδοκρανιακή Δυσόστωση
Musale et al.[24]	2010	3	#53	8	Θ	Ιαπωνική	Κ.Φ.
Talebi et al.[2]	2010	2	#53,63	6	Θ	Ιρανική	Κ.Φ.
Brandao et al.17]	2017	2	#53	5	Α	Αφρικανική	Κ.Φ.
Assiry[4]	2019	2	#53,63	9	Α	Αραβική	Κ.Φ.
Kokomoto et al.[26]	2019	2	#53,63	8	Θ	Ιαπωνική	Κ.Φ.

 

Στην παρούσα περίπτωση, ο βαθμός δυσκολίας του περιστατικού ήταν αυξημένος για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, λόγω της μερικής ενασβεστίωσης του μυλικού θαλάμου γεγονός που έκανε δύσκολη την ανεύρεση των στομίων των ριζικών σωλήνων σε συνδυασμό με την υπάρχουσα ανατομική παραλλαγή και δεύτερον της στενότητας των ριζικών σωλήνων καθώς και της αυξημένης σκληρότητας των τοιχωμάτων τους, αποτέλεσμα της εναπόθεσης ανώμαλης δευτερογενούς οδοντίνης. Το δεύτερο δε αποτελεί και μια παρατήρηση ιδιαίτερης κλινικής σημασίας. Αυτό διότι ένα νεογιλό δόντι που είναι προγραμματισμένο να εγκαταλείψει το φραγμό σε ορισμένο χρονικό διάστημα παραμένει στη θέση του πέραν του διαστήματος αυτού και δέχεται μια σειρά από συνεχή εξωτερικά ερεθίσματα που οδηγούν στην εναπόθεση δευτερογενούς οδοντίνης και στην σκλήρυνση των τοιχωμάτων των ριζικών σωλήνων αποτελεί αναπόφευκτα ένα ενδοδοντικό περιστατικό με υψηλό δείκτη δυσκολίας.

Η αιτιολογία της εμφάνισης δοντιών με υπεράριθμες ρίζες ή ριζικούς σωλήνες δεν έχει επαρκώς κατανοηθεί. Αρκετές θεωρίες έχουν προταθεί για την εξήγηση του φαινομένου, με την πιο δημοφιλή να είναι η έκφραση γονιδίων που οδηγούν σε διαφοροποιημένη ανάπτυξη του επιθηλιακού ελύτρου της ρίζας (έλυτρο του Hertwig)[8],[26]. Άλλοι ερευνητές έχουν προτείνει επίσης πως διαταραχές της οδοντικής ταινίας στα αρχικά στάδια σχηματισμού της ρίζας ή περιπτώσεις σύντηξης και διδυμίας μπορεί να σχετίζονται με την εμφάνιση υπεράριθμων ριζών[27]. Περιβαλλοντικοί ή επίκτητοι επίσης παράγοντες όπως το ιστορικό τραύματος στην περιοχή μπορούν να επηρεάσουν την μορφοδιαφοροποίηση σε μεταγενέστερα στάδια διάπλασης της ρίζας[24]. Στο προαναφερθέν περιστατικό, η εμφάνιση 2 ριζικών σωλήνων στον άνω νεογιλό κυνόδοντα δεν μπόρεσε να αποδοθεί σε κάποια συγκεκριμένη αιτία.

Κατά την διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας νεογιλών δοντιών ο κλινικός οδοντίατρος θα πρέπει να λάβει υπόψη του το ενδεχόμενο ύπαρξης υπεράριθμων ριζών ή ριζικών σωλήνων. Η λήψη οπισθοφατνιακών ακτινογραφιών με διαφορετική οριζόντια γωνία λήψης όπως και η ενδελεχής επισκόπηση του υποπολφικού τοιχώματος μετά την διάνοιξη του μυλικού θαλάμου αποτελούν καθοριστικές πράξεις για την ορθή διερεύνηση του αριθμού των ριζών και των ριζικών σωλήνων. Εκτός των περιπτώσεων που απαιτείται ενδοδοντική θεραπεία, αναφέρεται ότι οι δίρριζοι νεογιλοί κυνόδοντες μπορεί επίσης να δημιουργήσουν δυσκολίες και κατά την προσπάθεια ανατολής του μονίμου διαδόχου τους, καθώς θα πρέπει να απορροφηθούν και οι δύο ρίζες τους για να ανατείλει επιτυχώς ο μόνιμος κυνόδοντας[2]. Εφόσον χρειαστεί εξαγωγή του δοντιού, ο κλινικός θα πρέπει να προσέξει σε περίπτωση εγκλωβισμού της μύλης του μόνιμου μεταξύ των ριζών καθώς λανθασμένοι χειρισμοί είναι δυνατό να οδηγήσουν σε βλάβη ή ακόμη και εξαγωγή του μονίμου οδοντικού σπέρματος[28],[29].

Συμπερασματικά, η ενδοδοντική θεραπεία του νεογιλού κυνόδοντα με την ασυνήθη μορφολογία στο περιστατικό που περιγράφηκε ήταν εφικτή. Με βάση όσα προαναφέρθηκαν, ασυνήθεις μορφολογίες είναι δυνατό να εμφανισθούν και σε νεογιλά δόντια στα οποία απαιτείται η διενέργεια ενδοδοντικής θεραπείας. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή τόσο κατά τον ακτινογραφικό έλεγχο όσο και μετά την διάνοιξη του μυλικού θαλάμου με σκοπό την πλήρη διερεύνηση της ανατομίας της πολφικής κοιλότητας και των νεογιλών δοντιών.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ